Goede verhoudingen zijn de sleutel tot succes
De ervaring van de TNW met de nieuwbouwwoningen waarvoor vermindering verhuurderheffing was aangevraagd leert dat het uitdagend kan zijn om de kloof tussen ambities en uitvoering te overbruggen. Toch zijn er woningcorporaties die er afgelopen jaren in geslaagd zijn om relatief veel te bouwen door succesvolle samenwerking met gemeenten en marktpartijen. Deze soepele samenwerking is nog geen gemeengoed. Er valt nog veel te winnen door meer te investeren in afstemming en wederzijds begrip om een soepel en snel plan- en bouwproces te bevorderen en daarmee de oplevering van nieuwe woningen drastisch te versnellen. Naast kennis, ervaring en goede verhoudingen zijn er praktische en creatieve oplossingen nodig om vertraging te voorkomen: hierin kunnen partijen veel van elkaar leren.
Van ‘waarom’ naar ‘hoe?’
De overtuiging dat er zo snel mogelijk meer betaalbare woningen bijgebouwd moeten worden, wordt breed gedeeld; Voor eind 2030 moeten tenminste 250.000 nieuwe sociale huurwoningen en 50.000 woningen in de middenhuur zijn gebouwd door woningcorporaties.
Daarmee verschuift de vraag van ‘waarom is het nodig’ naar ‘hoe voeren we het uit?’ De TNW draagt bij aan de opgave door de aankomende periode in te zetten op:
- Het met raad en daad bijstaan van corporaties en overheden bij het bouwen van nieuwe sociale huurwoningen en middenhuurwoningen;
- Bemiddeling om te werken aan goede onderlinge relaties tussen corporaties, gemeenten en provincies;
- Het operationaliseren van kennis op het gebied van betaalbare woningbouw aan de hand van goede voorbeelden. Bijvoorbeeld ten aanzien van het instrumentarium waarover lokale en regionale overheden beschikken om grondposities te verwerven of de condities voor sociale woningbouw te optimaliseren;
- Het gebruik van locatiescanners die gemeenten en corporaties helpen om geschikte locaties te definiëren en concrete plannen voor deze locaties bespreek- en uitvoerbaar te maken.
Een lange adem
De TNW streeft naar verbetering van bredere condities voor het bouwen en heeft hier in het voorjaar van 2022 aanbevelingen op geformuleerd. Opvolging van die aanbevelingen heeft tijd nodig. Maar met het ondertekenen van de Nationale prestatieafspraken en de start van de Programma’s Wonen en Een Thuis voor Iedereen is de aanbevolen stelselverandering met volle kracht ingezet en de eerste impact is inmiddels zichtbaar. Door het vastleggen van definities, rollen en verantwoordelijkheden ontstaat meer helderheid voor corporaties, overheden en andere stakeholders.
De TNW blijft aandacht vragen voor het oplossen van institutionele belemmeringen en grote uitdagingen, zoals de stikstofproblematiek. Verder is het zaak om het samenspel en de taken van de verschillende ondersteuningsstructuren (flexpools, expertteams, versnellingstafels en taskforces) die zijn ingericht om de woningbouw te helpen versnellen verder te harmoniseren om zo de praktijk optimaal te ondersteunen.
Alle hens aan dek om te voorkomen dat bouw stilvalt
De marktomstandigheden zijn helaas verslechterd. Dit raakt ook de bouw van corporatiewoningen omdat deze vaak onderdeel zijn van gemengde projecten. Het betekent voor de Taskforce dat alles op alles moet worden gezet om de nieuwbouw niet opnieuw te laten stagneren of krimpen. Daarvoor wachten te veel mensen op een woning.