Een grote prestatie waarin diverse partijen met diverse belangen tot een agenda komen. Afspraken in de agenda zijn voor de een meer en voor de ander minder van belang maar het onderstreept het belang dat we afspraken moeten maken om jaarlijks 100.000 toekomstbestendige woningen te realiseren om het nijpende woningtekort tegen te gaan. Om deze doelen te halen roepen we het Rijk op om aan belangrijke randvoorwaarden te voldoen, onder andere op het gebied van financiering en stabiel rijksbeleid. De agenda is vandaag gepresenteerd op de Woontop en overhandigd aan diverse politieke partijen. Voor provincies staan in dit bericht de belangrijkste punten uit deze uitvoeringsagenda.
Naar een Uitvoeringsagenda Wonen
In 2021 stelde een brede coalitie van overheden, marktpartijen en maatschappelijke organisaties de Actieagenda Wonen op. Hierin werden plannen beschreven voor de woningbouwopgave voor de komende tien jaar. De plannen omvatten doelen om een miljoen nieuwe woningen bij te bouwen, waaronder voldoende betaalbare en duurzame woningen. Deze ambities staan vandaag de dag nog steeds stevig overeind of zijn inmiddels aangescherpt. Ook zijn veel ambities vastgelegd in beleid, wetsvoorstellen, woondeals en nationale prestatieafspraken. Tegelijkertijd stuiten we nog vaak op dezelfde problemen als in 2021. Belangrijke randvoorwaarden zijn slechts deels vervuld en daarnaast is het investeringsklimaat verslechterd. Denk aan hogere bouwkosten, stijging van de rente en de krapte op de arbeidsmarkt. Hierdoor lukt het niet om onze woningbouwdoelen te realiseren. Daarom is het belangrijk dat publieke en private partijen samen de schouders er onder zetten en gezamenlijk pleiten bij de politiek en het Rijk dat de randvoorwaarden worden ingevuld. Dit alles presenteren de gezamenlijke provincies (IPO), Aedes, Bouwend Nederland, G40, IVBN, NEPROM, NVM, VNG, Vereniging Eigen huis, Vastgoed Belang, WoningBouwersNL en de Woonbond vandaag in de Uitvoeringsagenda Wonen.
"In de Uitvoeringsagenda stellen we een aantal concrete punten op waarmee we het woningtekort willen aanpakken. Zo maken we de afspraken dat twee derde van alle woningen die gebouwd worden, valt in het segment betaalbaar. En dat alle nieuwbouwwoningen moeten voldoen aan hogere duurzaamheidsstandaarden en dezelfde bouweisen. De provincies pakken hiermee hun verantwoordelijkheid, om een bijdrage te leveren aan dit maatschappelijk breed gevoelde probleem. Tegelijkertijd hebben we elkaar keihard nodig om deze punten te realiseren, en vooral het Rijk. Zij hebben hier ook echt een eigen verantwoordelijkheid in door de provincies te helpen om belemmeringen weg te nemen, zodat er sneller, betaalbaar en duurzaam gebouwd kan worden voor al die mensen die al zolang op een woning wachten.” Rob van Muilekom, bestuurder Interprovinciaal Overleg.
De Woondeals als uitgangspunt
De provincies zijn tevreden dat woondeals door alle ondertekende partijen als uitgangspunt worden gehanteerd met de Uitvoeringsagenda. De komende jaren zal met de nieuwe wet Versterking Regie Volkshuisvesting ook de programmering op orde worden gebracht, zodat alle partijen veel voorspelbaarder kunnen opereren, omdat veel beter bekend is welke type woningen in welke prijssegmenten waar worden gebouwd. Tegelijk komt dat de monitoring van de woningbouw ten goede: we weten straks veel beter wat we geprogrammeerd hebben maar ook wat er uiteindelijk gerealiseerd wordt.
Hoe lossen we het woningtekort op
In de uitvoeringsagenda Wonen maken we samen afspraken hoe we het woningtekort willen oplossen. En hoe we deze oplossing kunnen versnellen. Voor de provincies zijn er enkele belangrijke punten, waaronder:
- 100.000 woningen per jaar te realiseren, waarvan tenminste 1/3 sociaal, 1/3 middensegment en 1/3 vrije marktsegment. Die voldoen aan standaarden op het gebied van duurzaamheid, klimaatadaptie, natuurinclusiviteit, energiezuinigheid en bereikbaarheid.
- Door in te zetten op fabrieksmatig bouwen waardoor sneller, duurzamer en met minder menskracht woningen gerealiseerd kunnen worden.
- Goed functionerende overlegstructuren met alle betrokken partijen waarmee we snel knelpunten kunnen identificeren en oplossen.
Wat hebben we hiervoor nodig
Om de bovenstaande punten waar te maken hebben we de hulp van de Rijksoverheid hard nodig. Een woning heeft voorzieningen nodig zoals drinkwater en elektriciteit. Ook moet een woning goed bereikbaar zijn. En hebben partijen de zekerheid nodig van stabiel beleid om investeringen te kunnen doen in de bouw van extra woningen en voorzieningen. Daarom vragen wij dat het Rijk onder meer regelt:
- Voldoende structurele financiële middelen om alle ambities uit de woondeals waar te maken (3 tot 5 miljard per jaar).
- Stabiel, duidelijk en voorspelbaar Rijksbeleid.
- Het vroegtijdig afstemmen van Rijksbeleid met provincies en andere partners.