Nederland verduurzaamt en groeit. We schaffen elektrische auto's aan, verduurzamen onze huizen en bedrijven en we willen woningen, scholen en bedrijventerreinen blijven bouwen. De ontwikkelingen gaan gepaard met een groeiende behoefte aan duurzame energie. Het is niet mogelijk om alle energie-infrastructuur die hiervoor nodig is zoals hoogspanningsstations, elektriciteitskabels en waterstofleidingen tegelijk aan te leggen. Dit betekent dat overheden, netbeheerders en andere betrokken partijen gezamenlijk keuzes moeten maken voor het energiesysteem: 'welke maatschappelijke ontwikkelingen hebben prioriteit en welke energie-infrastructuurprojecten moeten daarvoor met voorrang worden uitgevoerd?'.
Prioriteren via het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie & Klimaat
Grote energie-infrastructuurprojecten op nationaal schaalniveau staan in het nationale Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). Zoals de aansluiting van windparken op zee en grote netuitbreidingen voor de verduurzaming van de industrie. In de provinciale MIEK’s staan de energie-infrastructuurprojecten van regionaal belang die nodig zijn om de ontwikkelingen voor alle sectoren mogelijk te maken. Voorbeelden hiervan zijn de woningbouw, duurzame opwek, mobiliteit, of de verduurzaming van bedrijventerreinen.
Belangrijkste projecten krijgen voorrang in investeringsplannen netbeheerders
Alle provincies stellen hun provinciaal MIEK voor de zomer vast. Netbeheerders nemen de gewenste prioritering uit de provinciale MIEKs mee in het investeringsplan van 2024 en overheden committeren zich aan versnelde realisatie. Daarmee is in korte tijd een belangrijke eerste stap gezet. Wethouder van de gemeente Horst aan de Maas Thijs Kuipers, namens de Nederlandse gemeenten: "In deze eerste ronde zijn ruim 100 belangrijke energie-infrastructuurprojecten geselecteerd die we met voorrang gaan uitvoeren. Dat is een grote stap, want het geeft duidelijkheid aan de grote maatschappelijke opgaven waaraan we werken, zoals woningbouw en de opwek van duurzame energie. Daarbij is samenwerken tussen alle partijen essentieel. Dat kan op sommige punten beter door bijvoorbeeld gemeenten nog beter in het vervolgproces te betrekken. Maar met wat nu voorligt, gaan we met het volste vertrouwen dat vervolgproces in.”
Na de zomer start een tweede ronde waarbij alle partijen de opgedane leerervaringen benutten. Zo wordt de samenwerking met gemeenten en sectoren intensiever en in alle provincies wordt gewerkt aan een toekomstvisie op het energiesysteem. Deze ‘energievisies’ dienen als basis voor de volgende versie van het pMIEK die uiterlijk in 2025 opgeleverd wordt.
Energie en ruimtelijke ordening gaan samen
De afgelopen maanden hebben provincies met onder andere netbeheerders en gemeenten om tafel gezeten om de maatschappelijk belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit, woningbouw en andere ruimtelijke vraagstukken in de provincie op een rij te zetten. Op basis hiervan was het mogelijk om de belangrijke energie-infrastructuur in kaart te brengen. Deze manier van werken - integraal programmeren - is nieuw. Gedeputeerde van de provincie Flevoland Jop Fackeldey namens de gezamenlijke provincies: “Energie is niet meer los te zien van ontwikkelingen in andere sectoren en de ruimtelijke ordening in een regio. De eerste provinciale MIEK is een belangrijke stap om samen die complexe puzzel te leggen. Het is aan alle betrokken partijen om samen te blijven werken aan hoe we energie-infrastructuur snel en goed vormgeven, zodat we een veilig en betrouwbaar energiesysteem behouden".
